اگر دوربین را در زمان ترازیابی در میانهی دهنهی ترازیابی مستقر نماییم، خطاهایی مانند کلیماسیون، کرویت زمین و انکسار عملاً حذف میشود. اما ممکن است اتفاق بیفتد که سه پایه در میانهی دهنهی ترازیابی قرار نگیرد. به عنوان نمونه دو نقطهی مد نظر در دو طرف یک رودخانه یا یک اتوبان و یا یک دره عمیق واقع شده باشد. در نتیجه میتوانیم از روش ترازیابی متقابل استفاده نماییم. روش کار به صورتی است که نخست دوربین را یک مرتبه در حالت نزدیک به نقطهی اول قرار داده و در این حالت با خواندن اعداد روی شاخص اختلاف ارتفاع دو نقطه را محاسبه کرده و ΔH1 نام گذاری میکنیم. بعد از آن دوربین را به نزدیکی نقطهی دوم انتقال داده ودر این حالت هم اختلاف ارتفاع میان دو نقطه را ارزیابی نموده و ΔH2 نامگذاری میکنیم. متوسط دو عدد حاصل شده، اختلاف ارتفاع صحیح دو نقطه میباشد.
خطای کلیماسیون یا همان خطای محور دیدگانی ترازیاب، از خطاهای تدریجی یا سیستماتیک محسوب میشود که با انجام یک عملیات ساده میتوان مقدار آن را در دستگاه ترازیاب تعیین نمود. روش کار به نحوی است که در آن، نخست در یک منطقهی مسطح، دو نقطه به فاصلهی تقریبی 50 متر روی زمین تعیین میکنید. بعد از آن بر روی آنها شاخص را به شکلی کاملاً قائم قرار دهید. حالا دوربین ترازیاب را یک مرتبه نزدیک یکی از شاخصها مطابق شکل زیر مستقر نموده، قرائت عقب و جلو را روی شاخصها اجرا کرده و مینویسیم . (FS1 , BS1) اکنون دوربین ترازیاب را جابجا نموده و نزدیک به شاخص دیگر مستقر میکنیم و در این شرایط هم قرائت اعداد روی شاخص را مینویسیم (FS2 , BS2) .اختلاف ارتفاع را در وضعیت اول ارزیابی و محاسبه نموده وآن را ΔH1 مینامیم. بعد از آن اختلاف ارتفاع در حالت دوم را نیز محاسبه میکنیم ΔH2. . خطای کلیماسیون از رابطهی زیر حاصل میشود:
تذکرات عمده در ارتباط با محاسبهی خطای کلیماسیون
- میزان این خطا جهت فاصلهی 50 متر است و اگر فاصلهی شاخصها بیشتر و یا کمتر باشد،میتوانیم با انجام یک تناسب ساده خطای کلیماسیون را برای فاصلهی مد نظر محاسبه کرده و به کار برد.
- در صورتی که مقدار این خطا مثبت است، نشان دهندهی این موضوع است که محور نشانه روی دوربین به سمت بالا منحرف شده و در صورتی که منفی باشد، برعکس به جهت پایین منحرف میشود.
- در صورتی که مقدار این خطا ناچیز باشد یعنی در حد چند میلی متر باشد میتوانیم دوربین بین دو شاخص را به نحوی در وسط قرار دهیم که به طور عملی حذف شود. اما در صورتی که مقدار آن زیاد باشد نمیتوان از این دوربین استفاده نمود و بایستی جهت تنظیم به تعمیرگاه مجاز مراجعه شود.
ساختمان 115 » مرجع پیچ رولپلاک نما