تعریف پی
به مجموعه قسمت‌هایی از ساختمان که با خاک در ارتباط است و منتقل نمودن بار ساختمان و زمین، به‌وسیله آن انجام می‌شود، «پی» می‌گویند. هدف از پی‌سازی، پر نمودن بخش‌های پی‌کنی شده با مصالح مقاوم و مستحکم است. انتخاب نمودن هرکدام از انواع مصالح مورداستفاده در پی‌سازی به مقاومت زمین و نوع ساختمان مورداجرا وابسته است. در تصویر زیر نمایی کلی از پی‌سازی را می‌توانید مشاهده نمایید.
عموماً پی‌های به‌کاررفته در ساختمان به دو حالت زیر تقسیم‌بندی می‌شوند.
حتما ببینید: نمای طرح چوب ساختمان
پی‌ها از منظر مصالح مصرفی
پی شفته آهکی
این‌گونه پی‌ها از ترکیب شن، ماسه، خاک، مقدار معینی آهک شکفته و آب حاصل می‌شوند و برای ساخت ساختمان‌های کوچک و با ارتفاع کم (حداکثر تا 2 طبقه) به‌کاربرده می‌شود. در تصویر زیر می‌توانید پی شفته آهکی را مشاهده فرمایید.
پی سنگی
در ساختمان‌های کوچک با بار وارده‌ی اندک و در حوزه‌هایی که سنگ طبیعى زیاد بوده و بنابراین سنگ‌ها به‌صورت ارزان پیدا می‌شوند، این نوع پى را به کار می‌برد. ملاط این‌گونه پی‌ها، ماسه سیمان است این پی را می‌توانید در تصویر زیر ببینید.
پی آجری
مصالح به‌کاررفته در این نوع پی‌ها، آجر فشاری مرغوب و ملاط ماسه سیمان و یا ملاط باتارد است. این نوع پى جهت استفاده در ساختمان‌های کوچک و کم ارتفاع به‌کاربرده می‌شود. طرح و تصویر این نوع پی در زیر آمده است.
تبلیغ: لوله بازکنی مرزداران
پى بتنى (غیرمسلح):
از این نوع پى برای استفاده در ساختمان‌های سبک و یک طبقه از نوع نوارى استفاده می‌شود. زاویه‌ی پخش بار در این نوع پی‌ها 45 درجه بوده و می‌توان جهت صرفه‌جویی در بتن به‌صورت پلکانى یا شیب‌دار پیاده‌سازی نمود. تصویر شماتیک پی بتنی در زیر نمایش داده‌شده است.
پى بتن مسلح (بتن‌آرمه):
این نوع از پى بهترین نوع پی‌سازی و رایج‌ترین آن به شمار می‌رود. در حال حاضر پی‌سازی اغلب ساختمان‌های چندطبقه را با بتن‌آرمه می‌سازند. پخش بار در این نوع از پی‌ها 30 تا 45 درجه است. تصویری از قالب این نوع پی در زیر به نمایش گذاشته‌شده است.
پی‌ها ازنظر شکل کلى آن (سیستم ساخت)
با توجه به مقاومت زمین، مقدار بار وارده از ساختمان و نیز نوع اسکلت ساختمان، نوع پى طراحى و محاسبه می‌شود.
پی‌های تکی (منفرد):
پى تکى اغلب هنگامی به‌کاربرده می‌شود که بار وارده از ساختمان نسبتاً اندک بوده و تعداد طبقات آن حدود 3 الى 4 طبقه باشد و از سویی احتمال نشست غیریکنواخت زمین نیز وجود نداشته باشد. یعنى نوع خاک زمینى که ساختمان روى آن ساخته می‌شود، همسان بوده و مقاومت آن در همه‌جا یکسان باشد. در ساختمان‌های اسکلت فلزى و بتنى به دلیل اینکه کلیه بارها به ستون وارد می‌شود و ستون‌ها بار را به پى انتقال می‌دهند، بایستی پى از نوع بتن‌آرمه (بتن + فولاد(باشد. در این‌گونه پی‌های بتن‌آرمه که از نوع منفرد آن به کار می‌رود. سطح مقطع پی‌ها می‌تواند مربع، مربع‌مستطیل، چند گوشه، دایره و یا شکل دیگرى داشته باشد.
حتما بخوانید: شیشه سکوریت
پی کلاف شده:
به اتصال دو پى منفرد به‌وسیله شناژ (تیر بتن‌آرمه(پى کلاف شده اطلاق می‌شود. در حوزه‌های زلزله‌خیز مناسب‌ترین نوع پى جهت ساختمان‌های مسکونى معمولى به شمار می‌آید. شکل زیر بخشی از پلان پى کلاف شده را نشان می‌دهد. نحوه‌ی اتصال و ارتباط بین شناژ و پى، به چهار صورت زیر صورت می‌گیرد:
الف- سطح بالایى شناژ و سطح بالایى پى در یک راستا قرار می‌گیرند. (طبق قوانین و مقررات ملى ساختمان، شناژ را تنها می‌توان به این شکل اجرا نمود) که در تصویر و شکل زیر ارائه‌شده است.
ب- سطح زیر شناژ با سطح زیر پى در یک راستا قرار می‌گیرد. که در شکل زیر می‌توانید مشاهده نمایید.
ج- سطح زیر و روى شناژ مانند شکل زیر در میان پى قرار می‌گیرد.
د- سطح زیر و روى شناژ، مانند شکل زیر در امتداد سطح بالا و پایین پى قرار می‌گیرد. در این حالت ارتفاع شناژ و پى با هم برابر است.
پی‌های نواری
پی‌های نواری، به پی‌هایی گفته می‌شود که طول آن در مقایسه با پهنای آن زیاد باشد. این‌گونه پی‌ها بار وارده را در راستای طول پخش کرده و به خاک منتقل می‌کنند. پی‌های نواری را وقتی می‌سازند که زیر یک ردیف ستون (در ساختمان‌های اسکلت فلزی یا بتن‌آرمه) یا در زیر یک دیوار (در ساختمان‌های آجری) و یا زیر ستون و دیوار با یکدیگر جای گرفته باشند. موارد کاربرد این نوع پی‌ها نسبتاً زیاد می‌باشد، به‌خصوص در مواردی که فاصله‌ی پی‌ها از هم کم باشد، پیرامون ساختمان را زمین‌های همسایه احاطه کرده و امکان وسعت دادن پی از هر چهار طرف ممکن نباشد. آرماتور گذاری پی نواری را می‌توانید در تصویر زیر مشاهده کنید.
پی‌های مشترک (دوبل)
اگر یک پی برای دو یا چند ستون به‌کاربرده شود، پی را مشترک نام‌گذاری می‌نمایند.
موارد استفاده‌ی پی مشترک:
- نزدیکی فاصله‌ی پی‌ها به هم
- پی در کنار زمین همسایه باشد
- برای ستون‌های مجاور درز انبساط (ستون کناری) و ستون میانی پی مشترک ساخته می‌شود، در این حال پی به شکل ذوزنقه بنا می‌شود که قاعده‌ی بزرگ آن در راستای بار بیشتر و قاعده‌ی کوچک آن در راستای بار کمتر قرار داده می‌شود.
نمونه‌ای از پی مشترک را می‌توانید در تصویر زیر ملاحظه کنید.
پی باسکولی (Strap Beam)
هنگام پیاده‌سازی پی کلاف شده، هرگاه روی دو پی که در کنار هم قرار دارند، دو نیروی غیر همسان وارد شود، آن‌ها را با استفاده از قانون اهرم توسط شناژ طوری به هم متصل می‌نمایند تا فشار در زیر هر دو پی به یک اندازه وارد شود. این نوع پی، پی باسکولی گفته می‌شود. در این نوع پی تعداد آرماتورهای بالای شناژ را تقویت می‌کنیم. مقطع پی باسکولی را می‌توانید در شکل زیر ببینید.
تبلیغات: نقاشی ساختمان
پی صفحه‌ای (پی گسترده)
از این نوع از پی‌ها در مواردی به کار می‌رود که بارهای وارده از ساختمان بسیار زیاد بوده (بار آسمان‌خراش‌ها) و یا مقاومت زمین به‌اندازه‌ای کم باشد که جهت منتقل نمودن بار به خاک، تمام سطح زیر ساختمان لازم باشد. پی صفحه‌ای به شکلی یکپارچه از بتن‌آرمه در تمام بخش‌های زیر ساختمان ساخته می‌شود که کلیه‌ی ستون‌ها و دیوارها روی آن واقع می‌شود. در برخی از مواقع که بار بسیار فراوان باشد، سطح پی را وسیع‌تر از سطح ساختمان روی آن می‌سازند تا پخش بار در سطح بزرگ‌تری صورت گیرد. پی‌های صفحه‌ای به صورت‌های مختلف احداث می‌شوند مثل پی صفحه‌ای ساده، صفحه با دیوار محیطی، صفحه‌ای با تیر، صفحه‌ای با دیوار بتنی در یک‌جهت و صفحه‌ای با دیوار بتنی در دو راستا. در شکل زیر ایزومتریک پی گسترده را مشاهده می‌کنید.
ساختمان 115: مرکز پنجره سه جداره
با سلام و احترام
من در رابطه کلمه فوندانسیون سرچ کردم و کلمه ای با ابن دیکته وجود نداره و فقط فونداسیون با ریشه لاتین Foundation رو پیدا کردم لطفا بفزمایید کلمه فوندانسیون از چه زبانی گرفته شده
با تشکر