در این نوشتار می کوشیم تا به صورت کامل به معرفی علائم و شیوه ترسیم پلان و نقشه ساختمان به‌طور کامل برای شما علاقه مندان بپردازیم. پس با ما همراه باشید:
علائم ترسیم پلان
جهت طراحی و ترسیم پلان‌ها آشنایی با علائم گوناگون و اصول رسم فنی الزامی است.
الف) دیوارها و ستون‌ها: «دیوار» و «ستون‌ها» از مهم‌ترین اجزای تشکیل‌دهنده‌ی ساختمان به شمار می‌روند.
دو خط ضخیم در پلان نشان‌دهنده‌ی دیوارهاى برش خورده در پلان می‌باشد. فاصله‌ی دو خط، با در نظر گرفتن قطر و ضخامت دیوار برش خورده، مشخص می‌شود. به‌طورمعمول، ساختار و قطر دیوارهاى بیرونی و داخلى باربر با دیوارهاى جداکننده‌ی داخلى، در ساختمان‌های آجرى فرق می‌کند. شکل‌های زیر مراحل برش دیوار و ستون تا رسیدن به پلان را نشان می‌دهد:
تبلیغ: پیچ و رولپلاک نما
ب) درها: «درها» اجزای ساختمانى بازشونده ای می‌باشند که فضا و قسمت‌های متعدد ساختمانى را از هم جداسازی کرده و ارتباط آن‌ها را باهم حفظ می‌کنند.
درها داراى انواع گوناگونی می‌باشند و اشکال زیر پلان در «یک لنگه» را داخل دیوار نمایش می‌دهند:
شکل‌های زیر پلان در «دولنگه ى نامساوى» را داخل دیوار نشان می‌دهد.
درها از منظر شکل، بعد، جنس و موارد استفاده‌شان انواع گوناگونی دارند، مثل درهاى بیرونى ساختمان، درهاى داخلى و درهاى سرویس بهداشتى. درهاى داخلى بایستی در مکانی نصب شوند که فضاى کاربردی اتاق را افزایش دهد. (تصویر زیر را مشاهده نمایید)
لازم به ذکر است که عرض در بر مبنای کاربرى آن و نوع فضا مشخص می‌شود. برای نمونه حداقل مقدار بازشوی در، در سرویس‌های بهداشتى 75 سانتی‌متر می‌باشد. (تصویر زیر را مشاهده نمایید)
هم‌چنین کمترین عرض درهاى یک لنگه‌ی داخلى مانند اتاق‌خواب‌ها، 90 سانتی‌متر و درهاى خارجى مانند در ورودى 105 سانتی‌متر می‌باشد که در تصویر زیر می‌توانید آن‌ها را مشاهده نمایید:
عرض درهاى دولنگه ی نامساوى نیز جهت درهاى ورودى 120 تا 150 سانتی‌متر بوده و براى درهاى دو لنگه‌ی مساوى عرض در 200 سانتی‌متر تعیین می‌شود که می‌توانید در تصویر زیر آن را مشاهده فرمایید:
علاوه بر این‌ها، کمترین ارتفاع بازشوى در نیز 180 سانتی‌متر جهت ورودى پارکینگ می‌باشد، ولی ارتفاع درهاى داخلى تا 210 سانتی‌متر هم تعیین می‌شود. گفتنی است که بر مبنای قرارداد، درها را در پلان به‌صورت باز ترسیم و طراحی نموده و مسیر چرخش در را با کمانى به‌اندازه‌ی یک‌چهارم دایره با خط نازک و یا خط‌چین ارائه می‌دهند. این موضوع در تصویر زیر را ارائه‌شده است.
حتما بخوانید: متریال چوب نما
براى نمایش عرض و ارتفاع نیز مطابق با شکل ارائه‌شده در زیر عمل می‌شود. عدد مشخص‌شده بر روى خط، عرض در و عدد زیرخط، ارتفاع در را نمایان می‌کند. جدول زیر ابعاد (عرض و ارتفاع) درها را در فضاهای مختلف یک ساختمان نشان می‌دهد:
در جدول‌های زیر درهاى مورداستفاده در یک ساختمان نمایش داده می‌شود. این درها داراى شکل، جنس و ابعاد مختلف و گوناگونی بوده و با در نظر گرفتن محل استفاده‌ی آن، انتخاب می‌گردد.
تبلیغات: تخلیه چاه تهران
ج) پنجره‌ها: از عنصر ساختمانى شفافى به نام «پنجره» جهت تأمین نور و منظره‌ی اتاق‌ها و فضاهای داخلى استفاده می‌شود. نمایش پنجره در پلان به‌طور طبیعی دربرگیرنده‌ی ترسیم و طراحی برش پنجره، نماى آستانه و کف پنجره می‌باشد. در شکل‌های زیر این موضوع را ارائه‌شده است.
پنجره‌ها نیز انواع گوناگونی دارند؛ ازجمله پنجره با لنگه‌ی بازشو و پنجره‌ی کشویى (به شکل زیر نگاه کنید)
برخی اوقات بر اساس مقیاس نقشه، جزئیات بیش‌تری از پنجره را می‌توانید مشاهده نمایید. در شکل‌های زیر جزئیات پنجره‌های دو لنگه و کشویى ارائه‌شده است. در این پنجره‌ها مقیاس نقشه بزرگ‌تر شده است:
عرض پنجره‌ها: فضا و مساحت دیوارى که پنجره در آن قرارگرفته است عرض پنجره را تعیین می‌نماید. برای مثال، همان‌طور که در شکل زیر می‌بینید مساحت پنجره در اتاق کار 30 درصد سطح دیوار خارجی می‌باشد.
دست‌انداز پنجره یا:O.K.B فاصله‌ی کف اتاق تا کف پنجره را «دست‌انداز یا O.K.B» می‌گویند که در زیر تصویر نشان داده‌شده است:
حتما ببینید: شیشه سکوریت
ارتفاع دست‌انداز براى اتاق‌ها مختلف بوده و برای فضاى سرویس‌ها این اندازه به‌گونه‌ای تعیین می‌شود که از بیرون داخل آن دیده نشود. از علامت اختصارى«O.K.B» نیز جهت نوشتن اندازه‌ی دست‌انداز روى پلان استفاده می‌شود. براى پنجره‌هایی که با خط افق موازی‌اند به‌صورت افقى و برای پنجره‌هایی که بر خط افق عمودند به‌صورت عمودى نوشته می‌شود.
در شکل زیر طرز نوشتن O.K.B در پلان ارائه‌شده است.
ارتفاع پنجره‌ها: اندازه‌ی ارتفاع پنجره‌ها جهت محیط‌هایی مثل اتاق‌خواب و نشیمن بین 60 تا 150 سانتی‌متر است و کمترین ارتفاع نیز جهت پنجره‌ی سرویس‌ها 45 سانتی‌متر می‌باشد. هم‌چنین حداکثر ارتفاع پنجره‌های قدى هم 210 سانتی‌متر می‌باشد. شکل سمت راست اندازه‌ی پنجره‌های اتاق‌خواب، آشپزخانه و نشیمن و هم‌چنین شکل سمت چپ ابعاد پنجره‌ی سرویس‌های بهداشتى را نشان می‌دهد.
شکل زیر ابعاد پنجره‌های قدى را ارائه نموده است.
شکل ارائه‌شده در زیر ابعاد کتیبه‌های شیشه‌ای قوسى شکل در بالاى پنجره‌ها را نشان می‌دهد.
در شکل زیر ابعاد کتیبه‌های شیشه‌ای مثلثى شکل بالاى پنجره‌ها نشان داده‌شده است.
تبلیغ: نقاشی ساختمان
در جدول‌های ارائه‌شده در زیر انواع گوناگون پنجره‌های به‌کاررفته در یک ساختمان ارائه‌شده است. این پنجره‌ها از شکل، جنس و ابعاد مختلفی برخوردار است و با در نظر گرفتن محل استفاده از آن، انتخاب می‌گردند.
د) کمدها: فضاهاىی هستند که طبقه‌بندی‌شده می‌باشند و جهت نگه‌داری لوازم و وسایل گوناگون از آن‌ها استفاده می‌شود. کمدها را با خط نازک مطابق شکل زیر نشان می‌دهند:
کمدها داراى ابعاد و اندازه‌ی گوناگون بوده که در تصویر زیر ارائه‌شده است.
شکل زیر هم انواع گوناگون کمدهاى دیوارى را ارائه می‌دهد.
مطلب پیشنهادی: پنجره دو جداره
کد ارتفاعى: جهت تعیین نمودن و نشان دادن اختلاف سطح در پلان نشانه‌های زیر را به کار می‌بریم و اعداد نوشته‌شده روى آن مانند شکل ارائه‌شده در زیر بیان‌کننده‌ی اندازه‌ی اختلاف ارتفاع می‌باشد.
±0.00 عدد تراز مبنا یا حیاط یا خیابان را نشان می‌دهد.
+2.00 تراز سطحى را که از سطح‌مبنا بالاتر و -1.50 تراز سطحى که پایین‌تر از سطح‌مبنا است را نشان می‌دهد.
علامت داکت: به‌منظور تهویه و نیز عبور لوله‌های تأسیسات، کنار سرویس‌های بهداشتى، فضایى را در نظر می‌گیرند که به آن «داکت» اطلاق می‌شود. ابعاد داکت به تعداد طبقات و تعداد لوله‌های تأسیسات وابسته است. تصویر زیر علامت داکت در پلان را بیان می‌کند. فضاى داکت در طبقات سقف ندارد و از پایین‌ترین طبقه آغازشده و به پشت‌بام منتهی می‌گردد.
پله‌ها: جهت برقرارى ارتباط بین سطوح مختلف یک ساختمان «پله» به‌کاربرده می‌شود. با در نظر گرفتن این نکته که پله‌ها به‌طور پی‌درپی مورداستفاده قرار می‌گیرند، علاوه بر کارایى، ایمنى و سهولت استفاده از آن‌ها، زیبایى ظاهری آن‌ها نیز از اهمیت بالای برخوردار می‌باشد. در پلان، پله‌ها را با خط لبه‌ی آن‌ها مشخص می‌کنند. آن‌ها را با خطوط نازک طراحی نموده و جهت حرکت به بالا را با فلش نشان می‌دهند.
لازم به ذکر است که در طراحى و ترسیم پله بایستی معیارهای عمومى زیر را مدنظر قرارداد. عرض کف پله، معمولاً 30 سانتی‌متر (متناسب با استقرار راحت پاى انسان) و ارتفاع پله، به‌طورمعمول مابین 16 تا 19 سانتی‌متر تعیین می‌شود که در زیر می‌توانید مشاهده نمایید:
حتما ببینید: کفپوش سه بعدی
برای نشان دادن جهت حرکت پله‌ها، آن را با خط مسیر تعیین می‌کنند. آغاز خط مسیر، اولین و پایین‌ترین پله و انتهاى خط مسیر، آخرین و بالاترین پله را نشان می‌دهد. این موضوع در تصویر زیر ارائه‌شده است:
علامت شمال: هر سازه با در نظر گرفتن شرایط اقلیمى مکان، طراحى و ترسیم می‌شود. جهات جغرافیایى، تابش نور خورشید و باد غالب، در مکان‌یابی محیط‌های گوناگون ساختمان و طراحى آن نقش بسزایی ایفا می‌کند. به همین علت، تعیین نمودن جهت شمال براى تمام پلان‌های ساختمانى الزامی است. عموماً نقشه را به‌گونه‌ای طراحى می‌نمایند که جهت شمال پلان به سمت بالا قرار بگیرد. جهت شمال را با علائم گوناگونی نشان می‌دهند. علامت شمال باید خوانا و زیبا باشد، هم‌چنین شکل و اندازه‌ی آن با نقشه هماهنگ و همراه باشد. شکل زیر نمونه‌هایی از علامت شمال را ارائه می‌کند:
نوشتن عنوان نقشه: عنوان و مقیاس نقشه، به‌طورمعمول در میانه و زیر پلان و با خط درشت نوشته می‌شود.
ارتفاع حروف در عنوان نقشه، حدود 3 برابر ارتفاع نوشته‌های معمولی می‌باشد. در تصویر ارائه‌شده در زیر دو نمونه از زیرنویس‌های معمول در نقشه نشان داده‌شده است.
معرفى فضاها: فضاها، عموماً در مقیاسی بزرگ‌تر از نوشته‌های معمولى به دو شکل معرفی می‌شوند:
به‌طور مستقیم درون هر یک از فضاها مثل شکل زیر نوشته می‌شود:
در فضاها شماره‌گذاری انجام می‌شود و تعیین شماره‌ها به‌مانند شکل زیر کنار نقشه صورت می‌گیرد.
عنوان فضاها را می‌توان به صورتی کامل یا به‌صورت مختصر، به‌وسیله‌ی حروف بزرگ نوشت. جهت این کار از شابلون استفاده می‌شود.
ساختمان 115 » مرجع درب ضدسرقت
با تشکر از مطالب عالی شما
با تشکر از دیدگاه عالی شما
عالی بود ، ممنون
خیلی ممنون ، از مطالب عالیتون 👍👌
عالی بود. ممنون
ممنونم
مفید بود و بس