پیشینه و تحولات انجام‌گرفته در نقشه‌کشی
به نمایش ترسیمی از یک موضوع یا یک جسم یا بخشی از آن‌که از فکری خلاق نشئت گرفته است، نقشه می‌گویند. نقشه در حقیقت به‌عنوان یک زبان گویا و توانا شناخته می‌شود. جالب است بدانید که اساساً «نقشه» پیشینه‌ای دیرینه داشته و از زمان‌های دور تا به امروز نقشه وجود داشته است. حتی هنگامی‌که نوشتار ابداع نشده بود، افراد حرف‌ها و افکار خود را با تصویر و نقاشی نشان می‌دادند.
در همین راستا نقاشی‌های متعددی در غارها و بر روی سنگ‌ها کشف‌شده است که خود مهر تأییدی بر این مطلب می‌باشد. این نقاشی‌ها با گذر زمان به‌مرور تکامل یافت و تبدیل به خط‌های تصویری شد که در مصر به آن هیروگلیف می‌گویند. حال باید این نکته را مدنظر قرار داد که سازه‌هایی که در گذشته ساخته می‌شده مسلماً از طرح و نقشه‌ی اولیه برخوردار بوده است. در طرح‌های اولیه اشکال هندسی وجود داشت که نسبت به هر شکل دیگری غالب بود.
با گذشت زمان و پیشرفت علم و فناوری، نشانه‌ها و المان‌های گوناگون در ترسیم طراحی شد و این امر به‌نوبه‌ی خود توانمندی در طراحی سازه را افزایش داد. در حال حاضر، اهمیت نقشه‌کشی به‌اندازه‌ای است که در مدارس و آموزشگاه‌ها در سراسر جهان رشته‌ها و واحدهایی را دارا بوده و موردتوجه افراد زیادی قرار می‌گیرد.
حتما بخوانید » درب ضدسرقت
استاندارد و نیاز به آن
پس از گسترش و بهبود نقشه‌کشی، مهندسان عقیده داشتند که یکسان‌سازی می‌تواند کلید حل بسیاری از مشکلات و چالش‌ها باشد. در شرایط کنونی استاندارد به معنای همان ایجاد هماهنگی است. نخستین سازمان‌های استاندارد در سال 1902 میلادی به ترتیب در کشورهای انگلستان، هلند و آلمان تأسیس و بنیان نهاده شد. سازمان‌های استاندارد در این کشورها، ملی محسوب می‌شد. در سال 1926 سازمان‌های استاندارد 20 کشور مختلف درمجموع سازمانی را تشکیل دادند که با نام ISA شناخته شد. بعد از جنگ جهانی دوم این سازمان با نام ISO معرفی شد و قوانین و اساسنامه مخصوصی برای آن طراحی شد. در ایران نیز سازمان ملی استاندارد در سال 1332 راه‌اندازی و سپس به عضویت سازمان بین‌المللی ایزو درامد و هم‌اکنون دستورات ایزو در ایران اجرایی می‌شود. درمجموع نقشه خواهد توانست مهندس و معمار را برای ساختن یک سازه اصولی همراهی کند. در جدول ذیل می‌توانید چند سازمان ملی استاندارد را مشاهده نمایید.
وسایل و ابزار موردنیاز برای نقشه‌کشی
میزهای نقشه‌کشی
میزهای نقشه‌کشی از جنس‌های فولاد و چوب و غیره و در اشکال متعدد ساخته می‌شوند. این میزها با ارتفاع‌ها و شیب‌های متغیر ساخته‌شده‌اند. سطح رویی میزها بایستی تمیز و سفید و قابل تمیز کردن باشد. این سطح نباید قابل خراش دادن باشد. در شکل زیر یک میز نقشه‌کشی نشان داده‌شده است.
تخته‌ی رسم
این ابزار، صفحه‌ای از جنس پلاستیک یا چوب بوده که کاملاً مسطح است و از دو پایه کوتاه تشکیل‌شده که شیب‌دار می‌باشد. تخته‌رسم باید به‌گونه‌ای باشد که بتوانیم آن را جابه‌جا کنیم. تخته‌رسم دارای ابعادی مشخص است (مثلاً 50 در 65 و یا 90 در 95 سانتی‌متر). تخته‌رسم را می‌توانید در تصاویر زیر مشاهده نمایید:
تبلیغ » پیچ و رولپلاک نما
خط کش T
جهت رسم خطوط موازی و افقی از این نوع خط کش ها استفاده می‌شود. این خط کش ها به شکل حرف T انگلیسی بوده و از جنس‌های پلاستیکی و چوبی و … ساخته می‌شوند. جهت رسم خطوط موازی می‌توانید همان‌طور که بازوی غیر مدرج را به لبه‌ی سمت چپ میز نقشه‌کشی یا تخته‌رسم تکیه می‌دهید، آن را جابه‌جا کرده و خطوط موردنیاز را رسم کنید. این نوع خط کش هم در ذیل ارائه‌شده است.
گونیا
از گونیا جهت ترسیم زاویه‌های 30 و 45 و 60 و 90 درجه استفاده می‌شود. انواع گونیا شامل گونیای ثابت و قابل تنظیم بوده که در ذیل می‌توانید آن‌ها را مشاهده فرمایید:
مداد
از مداد جهت رسم نمودن خطوط، نوشتن اعداد و حروف و همچنین هاشور زدن استفاده می‌شود. مدادها دارای انواع و کیفیت‌ها و کاربردهای متنوعی است. روی مدادها معمولاً علامتی اختصاری حک‌شده است که نشان‌دهنده‌ی کاربرد آن‌ها می‌باشد. در مدادهای معمولی، جنس مغز آن‌ها بر روی مداد حک‌شده است. این مدادها با مدادتراش و سمباده تیز می‌شوند. در جدول زیر می‌توانید کاربردهای مختلف انواع مداد را مشاهده نمایید:
حتما ببینید » کفسابی
کاربرد انواع مغز مداد
غالباً مدادهای گروه B نرم بوده و پررنگ هستند و کاربرد آن‌ها در طراحی‌های دست آزاد می‌باشد. اما مدادهای گروه H سخت و کم‌رنگ هستند. انواع مداد در زیر آمده است:
پاک‌کن
جهت پاک نمودن اشتباهات رسم مدادی یا مرکبی از پاک‌کن استفاده می‌شود که موجب پاک شدن و تمیز شدن سطح می‌گردد. پاک‌کن‌ها معمولاً از جنس پلاستیک بوده و در برابر هوای آزاد فاسد می‌شوند. درمجموع بهتر است پاک‌کنی که انتخاب می‌کنید سفید و نرم باشد. پاک‌کن‌های الکتریکی هم در دفاتر فنی مهندسی استفاده فراوانی دارد. در تصویر ذیل انواع پاک‌کن ارائه‌شده است:
مدادتراش و سمباده
وظیفه تراش هم مشخص است. از تراش جهت تیز کردن نوک مداد و آماده کردن آن برای طراحی استفاده می‌شود. تصویر یک تراش و سمباده در زیر آمده است:
پرگار
درصورتی‌که بخواهید یک دایره رسم کنید و یا بخواهید قسمتی از دایره را بکشید و یا جهت تقسیم خطوط، انتقال اندازه‌ها و نیز حروف نویسی و ترسیم کارهای حرکتی، می‌توانید از پرگار استفاده کنید. تصویر پرگار در ادامه آمده است:
پرگار بازویی
این نوع پرگارها دارای طول‌های متعددی بوده و به‌منظور رسم نمودن دایره‌های بزرگ مورداستفاده قرار می‌گیرند. شکل زیر، یک پرگار بازویی را نشان می‌دهد:
پرگار مقیاس
از این نوع پرگار به‌منظور به وجود آوردن تقسیماتی در تناسب با اندازه‌ی فرض شده مورداستفاده قرار می‌گیرد که در ذیل به نمونه‌هایی از آن اشاره‌شده است:
همچنین ببینید » مدل درب فلزی ورودی ساختمان
جعبه‌پرگار
پرگارها انواع مختلف و کاربردهای متعددی داشته و حتی در اندازه‌های مختلف موجود می‌باشند. پرگارها به همراه لوازم جانبی آن، درون جعبه پرگار قرار می‌گیرند. در جعبه پرگار شما می‌توانید ابزارهای زیر را مشاهده نمایید:
پرگار جهت رسم دایره بزرگ-پرگار جهت رسم دایره کوچک- پرگار انتقال اندازه- پرگار-پرگار ریززن-مفصل پرگار جهت استفاده برای دایره‌های خیلی بزرگ-ترلین یا خط کش مرکبی-نک ترلین برای پرگار-نک ترلین برای پرگار صفرزن- به همراه چند وسیله‌ی دیگر
در زیر یک جعبه پرگار به همراه ابزار داخل آن را می‌توانید مشاهده نمایید:
کاغذ
بدون برای رسم نقشه‌ها و طراحی‌های مختلف به کاغذ نیاز دارید. نقشه‌هایی که روی کاغذ کالک رسم می‌شوند، به حالت اوزالید می‌توانند تکثیر شوند. این کاغذها در برابر رطوبت حساس می‌باشند. درصورتی‌که قصد دارید نقشه را روی کاغذ کالک منتقل نمایید بایستی در آغاز نقشه را به شکل مدادی روی کاغذ پوستی یا سایر کاغذها رسم کنید، سپس کاغذ کالک را روی طرح مدادی چسبانده و طرح موردنظر را توسط قلم راپید روی کاغذ کالک رسم کنید. ازجمله خصوصیات کاغذ خوب جهت رسم می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:
- مقاوم در برابر پارگی
- مقاوم در مقابل پاک کردن
- مات بودن و عدم داشتن موج
- سفید مایل به کرم بودن
انواع کاغذهای نقشه‌کشی
یکی از کاغذهای پرکاربرد در نقشه‌کشی، کاغذ کالک است که نیمه شفاف می‌باشد. بعضی از اوقات کاغذها به شکل مدرج به‌کاربرده می‌شوند مثل کاغذ ایزومتریک و میلی‌متری و شطرنجی و غیره که در شکل ذیل نمایش داده‌شده است.
اندازه‌های اصلی کاغذها را می‌توانید در ذیل مشاهده کنید.
اگر می‌خواهید ترسیمی انجم دهید باید دستورالعمل تقسیم کاغذ A به کاغذهای کوچک‌تر را فراگرفته باشید. این موضوع در شکل زیر قابل‌رؤیت است.
تبلیغات: نمای طرح چوب
ابزار برش کاغذ
اصولاً بایستی کلیه طرح‌ها و نقشه‌ها روی کاغذهایی با ابعاد استاندارد ترسیم شوند. برخی اوقات برای برش کاغذ در ابعاد موردنظر بایستی یک کاغذ با ابعاد بزرگ‌تر از آن کاغذ را ببریم. برش کاغذ، توسط ابزارهای مختلفی انجام می‌شود که در زیر می‌توانید ببینید.
علاوه بر تصاویر بالا، کاتر و نخ پلاستیکی هم از دیگر ابزار برش می‌باشند. پیش از اینکه بخواهید نقشه را ترسیم نمایید ابتدا باید خط‌کشی کادر کاغذ را انجام دهید. رسم صحیح کادر در زیر نشان داده‌شده است. اندازه f معرف بایگانی نقشه‌هاست.
در جدول ذیل مقدار e و f نسبت به نوع کاغذ ارائه‌شده است:
جدول
برای هر نقشه معمولاً یک جدول در نظر گرفته می‌گردد که حاوی عنوان، نام طراح، نام نقشه‌کش، نام کنترل‌کننده، تاریخ طراحی، نام کارفرما، مقیاس و … می‌باشد. جدول اغلب در گوشه‌ی پایین و سمت راست کادر قرار می‌گیرد. نمونه‌هایی از جدول و نیز محل قرارگیری آن را می‌توانید در تصاویر ذیل ببینید:
برس نقشه‌کشی
از این وسیله هنگامی استفاده می‌شود که آثاری از پاک‌کن روی کار باقی‌مانده باشد. به‌این‌ترتیب این آثار را از روی کار تمیز می‌کنیم. بهتر است برس بعد از مدتی توسط آب ولرم و مایع صابون شسته شود، به‌این‌ترتیب کارایی آن دوچندان خواهد شد. برس در ادامه نمایش داده‌شده است.
شابلون نقشه‌کشی
با هدف جلو انداختن و تسریع امور نقشه‌کشی از این وسیله استفاده می‌شود. شابلون‌ها دارای انواع متعددی بوده که بعضی از آن‌ها تنها برای نوع خاصی از اشکال هندسی است که مقیاس‌های متفاوتی دارد مانند شابلون دایره. بعضی از شابلون‌ها هم وجود دارند که ترکیبی از اشکال هندسی و نیز شابلون‌های ویژه‌ی رشته‌های صنعتی، فنی و غیره هستند. تعدادی از شابلون‌ها در شکل‌های زیر نشان داده‌شده است:
ساختمان 115 » بهترین لوله بازکنی شبانه روزی
سلام سایت شما عالی است و خیلی به من و دوستانم کمک کرد و از شما ممنونیم
برای جمع اوری اطلاعات عالی بود
عالی
سلام ببخشید میشه بگید اندازه تایتل چند در چند باید باشه؟